Winkel, Diederich Nicolaus/nl

Diederich Nicolaus Winkel

andere talen: de en

Duits-Nederlandse instumentenbouwer en constucteur.

Dieterich Nikolaus (Diederich Nicolas) Winkel werd geboren te Lippstadt (Westfalen) in 1776 Hij werkte eerst als leerling, en naderhand als firmant bij de uurwerkmakerij Leib.

Dietrich Nikolaus Winkel construeerde verschillende apparaten voor de mechanische weergave van muziek. Hij vond bijvoorbeeld in 1821 het Componium uit, een kabinetorgel, dat een gegeven thema melodisch en ritmisch kon variëren en op deze wijze naar men zegt 14 triljoen verschillende muziekstukken spelen. Het instrument bevindt zich thans in het Conservatorium van Brussel.

In 1815 vond hij de metronoom uit, een door raderwerk in beweging gebrachten slinger van een verschuifbaar gewicht voorzien. Dieterich Winkel baarde vooral opzien met zijn tegen J. N. Mälzel gevoerde proces, waarbij het ging om de kwestie van de oudste rechten op de uitvinding van de metronoom. Het idee van Winkel werd volgens hem afhandig gemaakt door Mälzl te Weenen, die in 1816 te Parijs een fabriek voor metronomen inrichtte en op wiens naam als uitvinder dit instrument bekend is. Het Koninklijk Nederlandsch Instituut, aan wie Winkel het geschil voorlegde, stelde hem in het gelijk. Men gaat er thans van uit dat het idee van de maatmeter inderdaad van Winkel is en niet van Mälzel. Winkel stierf helaas geestelijk gestoord op 28. september 1826 in Amsterdam. Het verhaal gaat dat dit kwam door de oneindige hoeveelheid klanken van zijn eigen Componium. Helemaal vreemd is het niet, in het Conservatorium van Brussel staat bij het oude instrument een computer die de klanken van het componium laat horen om het originele instrument niet te belasten. Op verzoek van het personeel staat deze uit omdat het hun tot wanhoop drijft.

In dat het jaar dat Winkel stierf werd het Componium door Jean Eugène Robert-Houdin gerepareerd.