Tappy, Abraham/nl

Abraham Tappy Horloge no. 312

Engels-Nederlandse horlogemaker en handelaar.

Abraham Tappy werd in 1735 in Sullens ongeveer 15km noordelijk van Lausanne te Zwitserland geboren. Omstreeks 1754 emigreerde hij samen met zijn broer Jules naar London. In Londen leerde hij het vak van uurwerkmaken. Hij trouwde enkele jaren later in Londen met Jane Adlard. Er werden in Londen 3 Kinderen geboren Susanna, Thomas en François. Het gezin vertrok rond 1763 naar de Zeeuwse plaats Veere waar hij een huis op de markt kocht. Abraham Tappy opende er een uurwerkzaak, een aantal jaren nadien opende hij ook een winkel in Goes. Het heen en weer reizen was in die tijd alleen per beurtschipper mogelijk. De winkel in Goes was in de Klokstraat gevestigd waar hij een pand huurde. Tappy verkreeg voor beide Steden het alleenrecht om als Horlogemaker te mogen werken. Uitzondering in Goes was de reeds gevestigde uurwerkmaker Pieter de Zage of Zaager. Abraham Tappy signeerde zijn horloges met “Abraham Tappy met preveligie tot Veere en Goes”. (Soms staat er 'Veer' of 'Veeren'.) In Nederland werden nog drie kinderen geboren, Wigtman, Maria en Abraham junior welke nadien ook horlogemaker werd. Half september 1773 kwam Tappy te overlijden en werd begraven in de Grote Kerk van Goes. De Weduwe van Tappy krijgt toestemming om de winkel voort te zetten, zij heeft daartoe een knecht in dienst genomen, de "horlogiemaker" Kornelis Donk. Vermoedelijk kreeg Abraham junior zijn opleiding van deze Kornelis Donk.

Snek met planetenraderwerk

Van Abraham Tappy zijn slechts enkele uurwerken bekend, de enige thans bekende klok staat in het Museum Speelklok te Utrecht. Enkele andere Horloges zijn particulier bezit, een van deze horloges No. 312 heeft de bijzonderheid dat het een cylindergang heeft en het horloge zich in twee richtingen laat opwinden. Een planeten-raderwerk in de snek maakt deze toepassing mogelijk. Dit mechaniek werd in Engeland veelvuldig toegepast door Thomas Moore. Beschreven werd dit mechaniek reeds in 1741 in Antoine Thiout L’Aîné in zijn boek Traité d’ Horlogerie met als uitvinder de uurwerkmaker Vergo. Een reactie volgt daarop van Massoteau de St. Vincent die stelt dat niet Vergo maar hij de uitvinder is van het mechaniek.

Of Abraham Tappy ook de maker is van dit horloge valt niet te zeggen. Het is goed mogelijke dat hij het horloge geheel of gedeeltelijk uit Engeland heeft later overkomen om het vervolgens hier af te werken en te voorzien van zijn naam. Dit was in die tijd heel gebruikelijk.

Tijdschrift

In het Nederlandse blad Tijdschrift, van 2013, een uitgave van de Federatie Klokkenvrienden, werd in twee delen uitvoerig aandacht besteed aan de levensloop van Abraham Tappy en de toepassing van het mechaniek om het horloge in twee richtingen op te winden. Watch-Wiki auteur P. Andriessen was voor een groot deel verantwoordelijk voor dit Artikel. J.H. Midavaine uit Veere bracht uit diverse archieven nog meer aan het licht. De Archief medewerker Frank de Klerk uit Goes schreef nog een aanvulling op het reeds gepubliceerde verhaal.

Via de archiefdienst van de gemeente Goes is het artikel en de aanvulling als PDF te downloaden.

• Gemeente Goes, Gemeentearchief Abraham Tappy (1735-1773), Horlogemaker

Verdere Informatie

• Afbeeldingengalerij uurwerkmodellen Tappy, Abraham
• Afbeeldingen galerij uurwerken Tappy, Abraham
• Afbeeldingen galerij archief Tappy, Abraham