Croutte, Charles-Antoine/nl

(zie ook: Croutte)

Rue Charles Antoine Croutte in Saint-Nicolas d'Aliermont

Franse uurwerkmaker

Charles-Antoine Croutte, werd geboren in 22. februari 1699. Hij was de zoon van een klokkenmaker Antoine Croutte uit Dieppe (Seine-Maritime). Deze verliet die stad en vestigde zich in Arques-la-Bataille, in 1702. Hij woonde daar in een klein huis, dat toebehoorde aan de heer Capel uit Dieppe (Seine-Maritime). Zijn echtgenote stierf in Arques en werd in 1710. in de kerk begraven. Antoine zelf stierf in 1725. Hij had twee kinderen : Charles-Antoine et Marie-Anne. Nog in 1725, het jaar van overlijden van hun vader, laadden Charles-Antoin, geboren op 22. februari 1699 in Dieppe, en zijn zuster Marie-Anne hun goederen en huisraad op een kar en verhuisden naar Saint- Nicolas d’Aliermont. Charles-Antoine nam vooral zijn kennis, die hij bij zijn vader geleerd had, en zijn kostbare werktuigen mee en begon hij met zijn zuster Marie Anne klokken te maken in Saint-Nicolas d'Aliermont, dat niet ver van zijn oude woonplaats lag. We zullen nooit de redenen van die verhuizing weten. Misschien was het gewoon de moeilijkheid om zijn beroep in Arques uit te oefenen omdat dit stadje al in verval was ten voordele van Saint- Nicolas d’Aliermont. Misschien was het zijn wil te ontsnappen aan het almachtige corporatisme dat in de belangrijke steden zoals in Dieppe heerste.

Zeker is dat hij aankwam in een dorp dat de aandacht van het aartsbisdom van Rouen sinds 1197 had getrokken. Het dorp ontwikkelde zich met de ontginning van het woud en de sfeer was gunstig voor het beroep want het kende niet roerige en dramatische gebeurtenissen van Arques. Dankzij het nabije woud bestonden al in Saint-Nicolas een gieterij en een kopernijverheid die rond 1657 een rol zou spelen in de fabricatie van de slingerlenzen. De vrouwen werkten meestal in de kantnijverheid. Die omgeving was een belangrijk element om klokken te kunnen produceren, omdat alle stukken van de klokken in het dorp geproduceerd konden worden vanaf de legering tot het eindprodukt. We kunnen ook vermoeden dat de activiteiten van de tijdgenoten van Charles-Antoine Croutte en hun opvolgers, zonder de hinder van het corporatisme zich konden zich diversifiëren vanaf de productie van speciale klokkonderdelen tot de productie van complete raderwerken. Die verschillende activiteiten van de nog artisanale productie van klokken was de basis van het ontstaan van de uurwerkindustrie in Saint-Nicolas d’Aliermont.

Charles-Antoine begint onmiddellijk hard te werken aan zijn idee om zelf klokken te prduceren en zou zich nooit realiseren dat hij heel de industriële toekomst van Saint-Nicolas zou scheppen. Op 22. oktober 1727 trouwt hij met Anne-Marie Legrand, dochter van een kleine boer. Ze hebben 12 kinderen, daarvan 2 jongens, Charles Croutte in 1737 geboren en Nicolas-Antoine Croutte in 1739. 17 kleinkinderen zullen nog volgen. Charles-Antoine was erg bekwaam en arbeidzaam en richtte een voor die periode belangrijke fabriek op. Zo kon hij zijn grote familie onderhouden, en een dynastie klokkenmakers stichten, hét kenmerk van de uurwerkindustrie van Saint-Nicolas d’Aliermont. gedurende meer dan 150 jaar. Charles-Antoine Croutte werd dus de echte stichter van de uurwerkindustrie in heel de streek van Aliermont. Hij was de voorvader van een ongelooflijke familie van klokkenmakers die twee eeuwen zal bestaan, en bekwame leerjongens door haar lering en toewijding zal vormen. Deze zullen zich door huwelijken met elkaar, ook verwant aan elkaar worden. Zo werd een tak van de familie Croutte uit Arques, die een klein huis voor 40 ponden kocht, de stichter van een der belangrijkste klokkenfabriek van Saint-Nicolas.

Voor de aankomst van Charles-Antoine Croutte leefden in Saint-Nicolas sinds meer dan een eeuw koper-en messinggieters. In 1550 vervaardigden de families Papin en Fournier stoofpannen die ze in de omliggende dorpen verkochten. Sinds 1650 gebruikte men slingers uit brons en plaatste op de klok een haan, symbool van ontwaken en waakzaamheid dat erg populair was in het land van Caux. De meeste stukken van uurwerken en scheepsvaart instrumenten waren ook uit brons of messing. De wijzerplaten waren uit gesmolten koper. Onze uurwerkmakers hadden zo makkelijk bekwame werkmensen tot hun beschikking, die begrepen waar het om ging. De jongens van deze parochie en van de omliggende dorpen, die moeilijk werk konden vinden hadden de gelegenheid een beroep te leren. In Saint_Nicolas kon men rustig werken zonder de contrôle van de andere gilden te vrezen.

De eerste leerjongen van Charles-Antoine Croutte was Rousseau Guillaume (geboren in 1705), zoon van een schoenmaker. Hij trouwde in 1733 met Marie-Anne Croutte, zuster van Charles-Antoine en bouwde een kleine werkplaats naast die van de meester. Dat was het begin van de uitbreiding uurwerkindustrie. Een andere leerjongen die het beroep van Charles-Antoine Croutte leerde was Jacques Delépine (geboren in 1726). In het begin was hij wever bij zijn vader maar hij begreep de voordelen van de uurwerkindustrie en vestigende zich ook als uurwerkmaker. Hij was de grondlegger van de Delépine dynastie die met de nazaten van Croutte de rijkdomvan Saint-Nicolas Aliermont zouden bewerkstelligen

Er waren rond 1750 al acht klokkenmakers werkzaam, en zevenentwintig aan de vooravond van de Franse revolutie. Charles-Antoine Croutte stierf 27. Januari 1768.

Verdere informatie

• Musée de l’horlogerie,Saint-Nicolas d’Aliermont
• Musée de l’horlogerie,Saint-Nicolas d’Aliermont, geschiedenis enoverzicht van de uurwerkindustrie in Saint-Nicolas d’Aliermont, Nederlands